تقویت کننده های ترانزیستوری در فرکانس پایین؛ آموزش الکترونیک 1؛ جلسه 1

سلام و عرض ادب خدمت دوستان عزیزم؛ امیدوارم حال دلتون عالی باشد. در ادامه مباحث قبلی امروز قصد داریم وارد فصل 7ام الکترونیک بشیم. این جلسه قصد داریم به موضوع تقویت کننده های ترانزیستوری در فرکانس پایین بپردازیم.

این دو فصل آخر را هم همراه ما باشید چون برای ورود به الکترونیک 2 به این مطالب نیاز خواهید داشت.

در فصل های قبل بیشتر به محاسبات DC تقویت کننده و تحلیل و طراحی نقطه ی کار پرداخته شد. برای تحلیل و طراحی یک تقویت کننده علاوه بر محاسبات DC محاسبات ac و به عبارتی محاسبات سیگنال تقویت کننده نیاز است. اگر دامنه ی سیگنال ac آنقدر کوچک باشد که بتوان در محدوده ی تغییرات سیگنال، مشخصه ها را خطی فرض کرد ترانزیستور را با یک مدل خطی مناسب جایگزین می کنند و تحلیل و محاسبات سیگنال تقویت کننده بر اساس همین مدل خطی صورت می گیرد. در این فصل به معرفی مدل خطی ترانزیستور پرداخته و روش تحلیل و طراحی تقویت کننده های سیگنال کوچک تشریح می شوند.

دو قطبی خطی و پارامترهای مهم آن

در شکل زیر یک شبکه دو قطبی نشان داده شده است. این شبکه ممکن است یک قطعه یا یک مدار الکترونیکی یا الکتریکی باشد. با استفاده از یک شبکه دو قطبی م ی توان ارتباط سیگنالهای ورودی و خروجی یک قطعه  یا مدار معین را در قالبهای مشخصی بیان نمود.

این کار امکان ارائه یک مدل مناسب برای آن قطعه یا مدار را فراهم م ی سازد. به طور کلی از چهار متغیر یک دو قطبی(v_{1 ,}v_2,i_1, i₂ ) که می توان دو تا را به عنوان متغیرهای مستقل انتخاب نموده و دو متغیر دیگر را بر حسب آنها بیان نمود. بر حسب اینکه کدام متغیرها به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شوند پارامترهای مختلفی برای شبکه دو قطبی تعریف می شوند. در ادامه به معرفی پارامترهای h,y,z خواهیم پرداخت.

پارامترهای Z (امپدانس)

چنانچه یک شبکه دو قطبی خطی توسط دو منبع جریان i_1, i₂ تحریک شده و ولتاژهای v_{1 ,}v₂ به عنوان پاسخهای شبکه انتخاب شوند، معادلات شبکه به صورت زیر خواهند بود:

در روابط اخیر پارامترهای z_{11 ,}z_12,z_21, z₂₂ از جنس امپدانس بوده و با اندازه گیری آنها شبکه دو قطبی از نظر ارتباط قطبهای ورودی و خروجی آن کاملا مشخص می شود.

پارامترهای y (ادمیتانس)

در صورتی که v_{1 ,}v₂ به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شوند، برای دو قطبی خطی می توان معادلات شبکه v را به صورت زیر نوشت:

پارامترهای y در روابط مذکور از جنس ادمیتانس هستند.

پارامترهای h

اگر متغیرهای مستقل یک شبکه دو قطبی خطی را v_2,i₁ در نظر بگیریم، در این صورت متغیرهای v_2,i₁ بر حسب دو متغیر مستقل فوق به صورت زیر بیان می شوند.

همان طور که ملاحظه میشود پارامترهای h در روابط فوق همگی دارای یک کمیت واحد نبوده و ممکن است مقاومت هدایت یا عدد باشند. به همین دلیل آنها را پارامترهای هیبرید می نامند. با در نظر گرفتن روابط فوق تعاریف زیر را برای پارامترهای h بیان نمود.

مقاومت ورودی در حالتی که خروجی اتصال کوتاه باشد.

بهره ولتاژ معکوس در حالتی که ورودی مدار باز باشد.

بهره جریان مستقیم وقتی که خروجی اتصال کوتاه باشد.

هدایت خروجی در حالتی که ورودی مدار باز باشد.

خب دوستان عزیزم این جلسه سعی کردیم با مفاهیم جدید و پایه ای این فصل آشنا بشیم تا در جلسات بعدی به بررسی مفاهیم مرتبط بپردازیم.

توی این آدرس براتون این امکان را فراهم کردیم تا براحتی جزوه این فصل را تهیه کنید. برای دیدن جزئیات کامل و توضیحات بیشتر هم می توانید به این آدرس و این لینک در کانال یوتیوب ما مراجعه کنید.

باز هم ممنون که از ابتدای این فصل ما را همراهی کردید.

موفق و پیروز باشید.